Nederlandse Familienamenbank |
Grootjans | < |
Grotjohann Grootjen Groot, de |
samenstelling met voornaam
Een aantal familienamen bevat een voornaam in combinatie met een bijvoeglijk of een zelfstandig naamwoord, of met een toponiem, bijvoorbeeld Langejan, Jongeneel, Aardoom, Janknegt, Koornneef, Veneklaas.
De meeste van deze namen zullen teruggaan op een bijnaam, waarmee de genoemde van een naamgenoot met dezelfde voornaam werd onderscheiden. Bij Langejan kennen we dan ook de tegenhanger Kleinjan, naast Jongeneel komt Ouweneel voor en bij Janknegt kan men een Janbaas verwachten. Bij Aardoom hoort Arendneef (niet meer bestaande achternaam) en behalve Veneklaas komen de namen Kroeseklaas en Poggenklaas voor.
(Het is bij deze voorbeelden niet gezegd, dat de bij elkaar horende namenparen daadwerkelijk naast elkaar zijn ontstaan).
• Samengestelde patronymica: Een kleine groep van bijzondere achternamen dient hier nog te worden vermeld. Deze groep bestaat in de regel uit goed gevormde vadersnamen, maar de mannennamen die eraan ten grondslag liggen, zijn dubbel. Zij bestaan uit twee verschillende, samengevoegde namen (Woutermaartens) of uit een enkele naam met een nadere bepaling ervoor (Jongejans) of erachter (Janbroers). Soms ook staan deze dubbele namen niet in de tweede naamval en zijn dan dus in taalkundig opzicht eigenlijk geen patronymica, maar eenvoudig namen op zichzelf (Kleinjan, Langejan, Langclaus, Koppejan) ... [Winkler & Nijen Twilhaar-2006, p 179-183].
• [Michiel de Vaan, 'Teknoniemen en de naam Leentvaar', in: Neerlandistiek.nl 29-10-2017: http://www.neerlandistiek.nl/2017/10/teknoniemen-en-de-naam-leentvaar/].
• Oom (Klaasoom, Pieteroom), bijnamen in Kaatsheuvel ca. 1925 ['Goei volk', in: Strol Zaand. Periodiek van de heemkundekring De Ketsheuvel (1987), nr 6, p 29].
• [A.A. Verdenius, In skôging oer composita, dy't gearset binne út eigennamme en wirdearringselemint, nei oanlieding fen Pibomme en Laskemoi, in: It Beaken. Tydskrift fan de Fryske Akademy 2 (1940), nr 4, p 109-114].
• "In een aantal samenstellingen met een roepnaam als laatste lid is het specificerende of bepalende lid, en daarmee de hele samenstelling adresaanduidend." Bijvoorbeeld Veneklaas [Ebeling-1993, p 129].
afkortingen en bibliografische notaties: