Nederlandse Familienamenbank

verklaring:
Voor de familienaam Blok zijn verschillende verklaringen toepasbaar. Wellicht komen al deze verklaringen voort uit de etymologie van blok uit beloken, beluiken 'afsluiten, omheinen, dicht maken'. Uit Middeleeuwse vermeldingen komen enkele mogelijke motieven naar voren. We zien in Zuid-Beveland anno 1431 de drie broers Bloc Blocxsone, Adriaen Blocxsone en Willem Blocxsone uit rekeningen te voorschijn komen. De familienaam Blok kan op basis hiervan als een patroniem van de voornaam Blok worden beschouwd, waar we verder niet veel van weten. Reeds in 1229 werd echter Pouwels Blockschoenmaeker in de omgeving van Kesteren vermeld. Blok kan derhalve ook geïnterpreteerd worden als beroepsbijnaam voor een vervaardiger van blokken, zijnde klompachtig schoeisel. Vergelijk in het verlengde hiervan de familienaam Blokmaker. Deze kan overigens ook betrokken zijn bij de productie van blokken in diverse werktuigkundige betekenissen. De blokmaalder was bijvoorbeeld de meesterknecht op een oliemolen, die aan het (naslags-)blok staat. De Duitse familienaam Klotz = 'blok(schoen)' kent men onder andere ook de betekenis van een beroepsbijnaam toe.
In de toponymie wordt met de benaming Blok van oudsher een omheind perceel aangegeven. Hier en daar zijn personen bekend die in verband kunnen worden gebracht met de veldnaam Blok, welke naam veelal overgegaan is op een daarbij gelegen woning. Vergelijk ook samengestelde naamvormen als Meulblok, Ossenblok, Vleesblok en Steenblok.
Tot slot kan gewezen worden op een metaforisch verband in de zin van een bijnaam voor iemand die zo massief was als een blok.

Citeren:
Leendert Brouwer, 'Blok', in: Nederlandse Familienamenbank = CBG Familienamen, Amsterdam, Meertens Instituut / Den Haag, CBG Centrum voor familiegeschiedenis, 2000...

kenmerken:

adresnaam

metonymische beroepsnaam

patroniem

metafoor

Veel voornamen die aan de basis van patroniemen liggen worden verklaard in de
Nederlandse Voornamenbank

specifieke componenten:

geen affix