Database of Surnames in The Netherlands

naamsvermeldingen en literatuurreferenties:

• Guille. van Dijcke, aangeslagene bij de capitale impositie van 1585 te Amsterdam [Dillen van-1941, p 15]. • Jacob Jobsen van Dijke, geb. Baarland ca. 1620; zoon van Jacob van Dijke; nakomeling: Lena van Dijke, ovl. Philippine 1826 [Sijnesael-1992, p 32, nr 2848]. • Johannis van Dijke (Sint Maartensdijk 1731-Sint Philipsland 1807) [Kees Overwater, 'Kwartierstaat van Pieternella Elizabeth van Dijke (1920-1996)', in: Cronicke Philippuslandt 3 (2003), nr 2, p 119-124]. • Van de achternaam van stamvader Jacob Jobssen is in het Goese land en op Noord-Beveland in het midden van de 17de eeuw geen spoor te vinden, zodat mag worden aangenomen dat hij toen geen achternaam had. Vóór het jaar 1700 zitten we op het Zeeuwse platteland nog volop in de tijd, dat achternamen ontstonden; in het algemeen gesproken was het een tijd van onvastheid op het gebied van familienamen. Men gebruikte veelal patronymen (=een tweede naam, afgeleid van de voornaam van de vader, b.v. Jobszoon/Jobsz./in Zeeland meestal Jobssen), de tijdgenoten wisten toch wel wie bedoeld werden. Het behoeft geen nadere toelichting dat het gebruik van patronymen de familieonderzoeker van nu vaak heel wat hoofdbrekens kost. Aanvankelijk was ik van mening dat de geslachtsnaam Van Dijck in de 2de helft van de 17de eeuw is ontstaan in Sint Philipsland, waar stamvader Jacob Jobssen volgens een koop/verkoopakte d.d. 21 juni 1655 woonachtig was op de hoek van de Voorstraat (Westzijde) en de Zeedijk (= Zuiddijk), zodat hij zijn achternaam ontleend zou kunnen hebben aan deze dijk. Veel achternamen, die een herkomst aanwijzen, beginnen met het voorzetsel van .... Zoals gezegd, Jacob Jobssen heb ik niet aangetroffen met de naam Van Dijck, wel zijn kinderen. Voor de eerste keer kwam ik de familienaam tegen in de ondertrouwakte d.d. 22 oktober 1672 van Jacob's oudste zoon Job Jacobssen van Dijck. In Zuid-Beveland wonende familieleden van Job Jacobssen voerden de geslachtsnaam eveneens in de 2de helft van de 17de eeuw, zodat het niet uitgesloten is dat de familienaam reeds eerder bestond, doch slechts sporadisch werd gebruikt. De familienaam werd dus aanvankelijk geschreven als Van Dijck, later is de letter 'e' toegevoegd en weer later is de letter 'c' weggelaten. Na het jaar 1700 is de schrijfwijze hoofdzakelijk Van Dijke. In de zuidelijke provincies van het huidige Nederland waren de vaste familienamen het eerst algemeen in gebruik. Deze provincies sluiten daarin aan bij hetgeen in België gewoonte was. Diek (in de oude spelling Dyk/Dyck) was in Zeeland een gebruikelijk woord, waaruit de familienaam Dijke is ontstaan. Van Dijke, een dijknaam, is dus een geografische naam. De dijken behoorden in het dijkenrijke Zeeland tot de belangrijke verkeerswegen, waarlangs huizen en boerderijen werden gebouwd. [Informant: H.A. van Dijke te Amstelveen, 19-5-2000].

• Dijk, (van (den)); van (den) Dyk, van Dijke, van Dyc, van (den) Dijck(e), Dijck, Dijks, van (den) Dyck(e), Dyck(e), van (den) Deyck, Deyck, van Deijk, van Deyk, van Dicke, Wanduicq, Tendyck:  Verspreide PlN Dijk, ten Dijke. 1374 Willem van den Dike, Ip. (BEELE); 1398 Katheline van den Dike, Ktr. (DEBR. 1970); 1417 N. van den Dyke opten Swerten Dyc, Lillo (ROEL. 1951,23).  [WFB2]

• Dijk, (van); (van) Dijke, van Dijken, (van) Dijck, op de Dijck, van Dijcke: Frequente PlN Dijk. 1309-10 Woite van den Dike = Weitin vanden Dike, Aardenburg (HAES. 139); 1324 dat Arnoud Dulle van den Dike quam vore ons.. dat hi hevet vercocht ... renten ervelike staende tallen daghen up de husinghe met dat erve die Jhan Maes houdende es ... up den Dijc, Hulst; 1381 Hughe vanden Dyke, Ossenisse (DEBR. 1999); 1610 Claes Willems van Dijcke, Brouwershaven (VZS 1998, 203).   [WFZ]

afkortingen en bibliografische notaties: