Nederlandse Familienamenbank

naamsvermeldingen en literatuurreferenties:

• In de Zaanstreek de naam van een doopsgezind geslacht, aanvankelijk in Krommeniedijk en Krommenie, later vooral te Wormerveer, maar ook te Zaandam: Claes Adryaensz Aten, Wormerveer 1685, timmerman en molenmaker; naam verder via kinderen van zijn zuster [Encyclopedie Zaanstreek, p 48]. • Ter correctie en aanvulling van het bovenstaande: Claes Adryaensz Aten woonde op Krommeniedijk; hij was rolreder van beroep. De thans bloeiende familie Aten uit de Zaanstreek stamt niet af van een zuster van Claes Adryaensz Aten, maar van een oomzegster, namelijk Trijntje Dircks, dochter van Dirck Aeryansz Aten. De eerste naamdragers van de naam Aten waren naast de genoemde Claes en Dirck nog de beide andere broers Jan en Pieter Ariansz Aten. De oudste vermelding is in het voogdenboekje van de weeskamer te Krommenie, d.d. 17 december 1670: 'tot voogden over de vijff onmondige kinderen van Jan Aten, verweckt bij Arisie Aris, sijn overleden huysvrou: Jacob Ariaensz van de Caep ende Symon Gerritsz uytte Boom', en heeft betrekking op de genoemde Jan Ariansz Aten. "Alhoewel de vader van de vier broers, Aerjan Arisz, nog niet met de naam Aten voorkomt, moet, daar tegelijk zijn vier zoons de naam voeren, de oorsprong wel bij hem gezocht worden. Het kost mij moeite een verband tussen het patroniem Arisz, vaak geschreven en dus ook wel gesproken als Arisses en het vermeende patroniem Aten te zien. Veel meer ben ik geneigd aan de verklaring van mijn oudoom (G.J. Boekenoogen) vast te houden, welke onder het lemma Aten in de Encyclopedie van de Zaanstreek ook is aangehaald, maar door U niet werd gevolgd. Hij verklaart in zijn proefschrift De Zaansche Volkstaal onder het lemma Ate de familienaam als afkomstig van ate voor vader. Men kan zich dit voorstellen, dat Ate een ruimere betekenis, in de zin van 'vadertje', heeft gehad, vergelijkbaar met opa en oom, en zodoende niet alleen voor directe verwanten, maar ook meer algemeen als betiteling gebruikt kon worden. Aerjan Arisz is 75 à 80 jaar oud geworden, zodat een benaming als 'vadertje', 'Ate', wel op hem van toepassing kan zijn geweest. Zo gezien behoort de familienaam Aten niet tot de groep patroniemen maar tot de groep bijnamen." De naam Aten komt ook buiten de Zaanstreek voor, bijvoorbeeld in het gereformeerde trouwboek van Alkmaar, d.d. december 1607: Jan Jansz, Jan Aten sone. In Amerika komt een zeer uitgebreide familie Aten voor, afstammend van Arien Hendricksen Aten, die volgens genealogen in Amerika voor het eerst in 1665 in New York wordt genoemd, en uit Holland afkomstig is [Informant: Nico Aten te Köln, 27-1-2001; vgl. Boekenoogen-1897]. • In de USA veranderde de naam in Auten: The first Aten known in America was Adriaen Hendrickse Aten (sometimes recorded as Arie Hendrickse) who was in New Netherland from about 1651 to 1700. According to family history and certain references in records in America, he came from Doesburg in Gelderland in 1651. He may have departed from Utrecht as there are some references to Utrecht as well [Informant: Gerald Auten, 9-5-2001]. • In Friesland werd de familienaam Aten in 1811-12 aangenomen door Jan Roelofs te Blesdijke (Weststellingwerf) [RFF].

afkortingen en bibliografische notaties: